ıhlamur Fidanı Gümüşi ıhlamur Çıplakköklü Açık Köklü Tilia Tomentosa 40-60 Cm
Tilia tomentosa: Gümüşi ıhlamur
Yurdumuzda çok geniş bir yayılış göstermektedir. Karadeniz ve Marmara sahil kesimlerinde özellikle çok bulunur. Normal bahçe toprağında yetişmektedir. Güneşli ortamlardan hoşlanır. 20 – 30 metre boylanabilmektedir. Yaz yeşili yaprakları yürek biçimindedir. Temmuz gibi çiçek açar.
Bitki özellikleri: Anadolu’da çeşitli ıhlamur ağacı türleri vardır. Bu türlerden, tedavi amaçlı kullanılan ikisi, özellikle kuzey Anadolu dağlarında yetişir. Bunlar, küçük yapraklı ıhlamur(Tilia cordata) ve büyük yapraklı ıhlamur(Tilia platyhyllos) türleridir. Bu türlerin dışındakilerin tedavi edici özelliği daha zayıftır. Toplama ve hazırlama: Çiçeklenmeden sonraki en geç dördüncü güne kadar, çiçekler ve çiçek sapındaki uzun yapraklar, öğlen saatlerinde toplanmalıdır. Bu koşullarda toplanan çiçek ve yapraklar etkinliklerinin doruğuna ulaşmışlardır. Büyük eleklerin üstüne serilerek, gölgede kurutulmalıdır. Kuruduktan sonra ince kıyılıp, hava almayan kaplarda saklanır. Aksi halde kokusunu ve etkinliğini yitirir. Ülkemizde ıhlamur, bütün olarak ve açıkta satışa sunulur. Bu uygulama tümüyle yanlıştır. Bileşim: Uçucu yağ, flavon, müsilaj, tanen, farnesol, organik asitler, şeker Kullanım alanları ve biçimleri: Ihlamur çayı, öncelikle organizmanın savunma gücünü arttırarak, ateşli soğuk algınlıklarının kısa sürede savuşturulmasını sağlar. Bu tür hastalıkların tedavisinde gerekli olan, terlemeyi başlatıcı özelliği ile ünlüdür. Ateşli hastalıklara karşı, ıhlamur çayı ile aspirin birlikte kullanıldığında, genelde antibiyotiklere ihtiyaç kalmadığı görülecektir. Bu yolla çocuklar da tedavi edilebilir. Yağışlı ve soğuk havalarda dışarıda dolaşmak zorunda olan kişiler, ertesi gün hastalanmamak için, akşamları 1-2 bardak ıhlamur çayı içmeyi ihmal etmemelidirler. Grip salgını zamanlarında da, bu yöntem ailece uygulanmalıdır. Hoş kokulu ıhlamurun tadı, içine biraz bal karıştırılarak daha da güzelleştirilebilir. Ihlamur çayı, öksürük ve bronşite karşı da başarıyla kullanılabilir. Ihlamurun tedavi edici özelliği, uygun bitkilerle karıştırılarak, öncelikle organizmayı güçlendirici olarak ve soğuk algınlıklarında kullanıldığında, daha da artacaktır. Özellikle kış aylarında ıhlamurun sıkça kullanılması çok yararlı olur. Ihlamur çayı: Terletici olarak, 1 tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 6-8 dakika demlendikten sonra süzülür. Biraz bal ile tatlandırılarak, sıcak içilmelidir. Kesinlikle kaynatılmaz! Bitki karışımı: Ihlamur, kuşburnu, papatya, nane ve hatmi, eşit oranda, ince kıyılmış olarak karıştırılır. Demleme biçimi ıhlamurda olduğu gibidir. Kesinlikle kaynatılmamalıdır! Yan etkiler: Bilinen hiçbir yan etkisi yoktur. Ama, her şeyde olduğu gibi, ıhlamur çayı içiminde de ölçüsüzce davranılmamalıdır. Ihlamur (Tilia), ıhlamurgiller (Tiliaceae) familyasından Tilia cinsini oluşturan ağaç türlerine verilen ad. Boyları 20-30 metreye kadar ulaşabilir. Büyüklüğü 5-10 cm arasında değişen yaprakları genellikle yürek şeklinde ve çarpık, kenarları dişli ve uzun saplıdır. Sarkık çiçek demetleri sarımsı bir renge ve karakteristik bir kokuya sahiptir. Çok geç açan bu çiçekler (Haziran-Temmuz) kurutularak çay gibi içilir. Tarihçe Orta Avrupada eskiden birçok köyde ıhlamur vardı. Merkezde bulunur buluşma noktası olarak kullanılırdı. Ayrıca burada haber alış verişinde bulunulur, gelinler kendilerini gösterirlerdi. Mayıs başında dans festivalleri bu ağacın altında düzenlenirdi. Bunlarla beraber köy mahkemeleri genelde yine burada kurulurdu. Bu yüzden ıhlamur, mahkeme ağacı ya da mahkeme ıhlamuru olarak da bilinir. Germen ve Slav halklarında ıhlamur kutsal bir ağaçtır. Hatta Hırvatistanda ıhlamur, milli para değerlerinin alt birimi olarak kullanılan bir terimdir. Kullanımı Güzel kokulu çiçeklerinden dolayı ve bir gölge ağacı olarak yetiştirilir. Doğramacılıkta kıymetli olan beyaz ve hafif bir odun verir. Ihlamur kabuğundaki lifler ip ve kaba dokumalarda kullanılır. Çiçek durumları tıbbi olarak kullanılır. Ihlamur çiçeği yatıştırıcı, idrar verici ve balgam söktürücü olarak çay halinde kullanılır. Ihlamur çiçeği banyosunun da yatıştırıcı bir özelliği vardır. IHLAMUR AĞACI HAKKINDA BİLGİLER Ihlamur ağacının en büyük faydası gölgesidir. Parklara ve yol kenarlarına dikilmesinin nedeni budur. Çiçekleri açtığında her yer nefis bir ıhlamur kokusuna bürünür. Fark etmeden gününüzü daha güzel yaşarsınız. Park, bahçe ve yol kenarlarında sıkça rastladığnız ıhlamur Tilia, Tiliacae ailesinin bir ferdidir. 40′a yakın türü vardır. Bunlardan sadece üçü ülkemizde yetişir; büyük yapraklı ıhlamur Tilia platyphyllos, Kafkas ıhlamuru Tilia rubra, gümüşi ıhlamur Tilia tomentosa. Uzun ömürlü bir ağaçtır. 1000 yıl yaşayan türleri bile vardır. Tohumla, aşılama yöntemiyle, ya da dip sürüngenlerinden çoğaltarak yetiştirebilirsiniz. Neye Benzer? Yaprağı, genelde yürek şeklinde , çarpık, kenarları dişli ve uzun saplıdır. Sonbaharda altın sarısına döner ve gösterişten yanına yanaşılmaz. Kısa süre sonra da yaprakların döker. Düşen yaprakları toprağın humusça zenginleşmesini sağlar. Çiçekleriyse çok daha mutluluk vericidir. Sarıya yakın renkleriyle haziran-temmuz aylarında göstermeye başlarlar kendilerini. Çiçeklenmeden sonra, küçük, bezelye şeklindeki, ponpona benzeyen meyvelerş belirir. Olgunlaşan meyveler kahverengiye dönüşür. Çiçek salkımları toplanarak çay olarak içilir. Kaynatıp, içine elma, limon, tarçın, karanfil, ekleyin; ülsere, gribe, soğuk algınlığı ve nezleye iyi gelir. Sakinleştirici özelliği vardır. Zor günlerde yanınızda olmaya hazırdır. Çayından hoşlanmazsanız, kokusu bile size iyi gelecektir emin olun. Ne İster, Ne İstemez? İstediği çok da fazla birşey yoktur aslında. Yaprakları yüksek ısı ve nemi sevmez. Bu nedenle, Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nde dikilmesi önerilemez. Derin ve serin topraklar onlar için idealdir. Toprağın, yumuşak ve besin maddelerince zengin olmasına özen gösterin. Ilımlı, humuslu topraklarda daha sağlıklı gelişir. Kireçli topraklarda da yetişir ama tercih edilmemelidir. Tuzlu topraklardan kaçının. Donlardan ve kuraklıktan hoşlanmaz. Korunmak ister. |
Fambur, Felenbur, Filanbur, İlamur, İllamur, Süğnük, Sügillük, Süğünük, Süngülük, Süülük, Süynük
ETKEN MADDESİ Çiçeklerinde tanen, müshilaj, şekerler ve uçucu yağ bulunmaktadır. Yapraklarında tiliacin adlı bir glikozit ve müshilaj vardır.
BİTKİNİN ORJİNİ VE TAKSONOMİSİ Ihlamur, kuzey yarım kürenin ılıman ve astropik bölgelerinde yaygın şekilde yetişen bir bitkidir. Dünya üzerinde Avrupa, Güneybatı Asya ve Türkiye’de yayılış gösteren ıhlamur ülkemizde Marmara Bölgesi, Doğu Karadeniz Bölgesi, Amanos Dağları, Çanakkale ve Isparta’da yayılış gösterir. Adi Ihlamur, Gümüşi Ihlamur ve Asya Ihlamur türleri vardır.
MORFOLOJİSİ Gösterişli ve hoş kokulu çiçekleri vardır. 40 m.'ye kadar boylanabilen, yuvarlak tepeli kışın yaprağını döken bir ağaçtır. Genç sürgünleri tüylü, ender olarak çıplak ve zeytini yeşil renklidir. Sürgünlere almaşıklı dizilen kalp şeklindeki yapraklar 6-12 cm. uzunluğunda yuvarlakça, sivri uçlu, çarpık, dip tarafı yürek biçiminde ve kenarı testere dişlidir. Yaprağın üst yüzü mat yeşil, tüylü veya çıplak, alt yüzü mavimsi-yeşil renkte ve tüylüdür. Özellikle damarların birleşim noktalarında beyazımsı tüy demetleri bulunur. 2-4 cm. uzunluğunda kısa ve tüylü bir sapı vardır. Sarımsı-beyaz çiçekler Haziran sonunda açar. Çiçek kurulu genellikle 3-5 adet çiçek taşır, sarkık durur, brakte çıplaktır. Meyve 7-9 mm. 3-5 omurgalı olup odunsu bir yapıdadır.
KULLANIM ALANLARI Ihlamurun sinirleri yatıştırıcı, bağırsak kurdunu düşürtücü, bağırsak sancısını giderici, öksürüğü kesici, damar tıkanıklığını açıcı, gribi iyileştirici, hazımsızlığı giderici, mide üşütmesini ve uykusuzluğu giderici, idrar söktürücü, cinsel isteği azaltıcı, terletici, göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü özellikleri bilinmektedir.
KULLANIM ŞEKLİ Ihlamurun çiçek, yaprak ve kabuklarından faydalanılır. Kurutulmuş ıhlamur yaprakları ve çiçekleri kaynatılarak çay elde edilir. Uykusuzluk durumunda ıhlamur, fesleğen ve oğulotu eşit miktarda karıştırılarak bu çaydan birkaç bardak içilir. Aynı zamanda ıhlamur banyosunun yatıştırıcı özelliği vardır.
YETİŞTİRME TEKNİĞİ Bahçede yetiştirilmeye uygundur. Tohumla ve kök sürgünlerini ayırarak üretilebilir. Tohumla üretim de kök sürgünleri ile üretim de ilkbaharda yapılır. İlkbaharda ve sonbaharda gübrelenen ıhlamur, yazın bol su ister. UYARILAR Ihlamurun kullanımı sonucu meydana gelen bir yan etki ile karşılaşılmamıştır.